امروزه احداث مجتمع های بزرگ چند منظوره به علت تراکم جمعیت در حوزه شهرنشینی و وجود شهرهای با جمعیت بالای دو میلیون نفر در کشور رو به افزایش است. مراکزی که در اصطلاح بین المللی مال و یا مگامال نامیده می شوند؛ به خاطر وسعت و نیز چند منظوره بودن، توانایی تغییر فرهنگی جوامع و یا ایجاد فرهنگ های جدید را دارند. این مجتمع ها که زین پس و در این متن مال و مگامال نامیده می شوند، به علت حجم بالای ورود افراد (به طور میانگین بازدید روزانه 50000 نفر) به آنها با اقشار مختلف مردم سر و کار خواهند داشت. ساخت چنین مراکزی در شهرهای پرجمعیت از جمله مشهد، تهران و اصفهان و شهرهای دیگر در حال افزایش است.

اصولاً طراحی اولیه این مگامال ها در دهه های گذشته و در کشورهای مختلف اروپایی و آمریکایی با هدف جذب توریست(گردشگر) انجام شده است و چون ایران ظرفیت بالایی در جذب توریست (گردشگر) در حوزه های تاریخی، فرهنگی، و مذهبی را دارد، کمبود این مراکز چند منظوره که نیازهای مرتبط با حوزه خرید و تفریح را همزمان و بطور یکجا برطرف می نماید، احساس می شود.
ایران را در کنار مصر و ایتالیا می توان مهد تمدن های کهن پیشین دانست. وجود بناهای فاخر برجامانده از قرون گذشته و نیز دین و مذهب مردم ایران، همه و همه دلایلی بسیار محکم برای جذب گردشگر از کشور های دور و نزدیک است.
امروزه گردشگری سهم بالایی در اقتصاد جوامع گوناگون دارد و بازاریابی در این حوزه از اهمیت ویژه ای برخوردار است.کشورهایی مانند ترکیه،امارات و مالزی که در سال های اخیر رشد بسزایی در جذب گردشگر      داشته اند، سرمایه گذاری های کلان و متنوعی را در حوزه بازاریابی صنعت گردشگری انجام داده اند. مگامال ها با توجه به تنوع محصولات و نیز نوع و ماهیت منحصر به فرد خدمات ارائه شده می تواند سالانه انبوهی از گردشگران خارجی را جذب کرده و به نوعی جذابیت سفر به کشور را افزایش دهند. نگاهی آماری به زمان و مکان ساخت بزرگترین مگامال های ساخته شده طی سالیان اخیر، مؤید ارتباط تنگاتنگ این ابر سازه ها با افزایش حجم توریست در کشور های مورد نظر است.
گزارش مرکز پژوهش های مجلس که بر اساس سالنامه آماری 2015 سازمان جهانی جهانگردی  تهیه شده است، آمار جالبی دارد. براساس این گزارش، بیشترین سهم گردشگر ورودی ایران در سال 2013 به کشورهای منطقه خاورمیانه یعنی بحرین، مصر، عراق، اردن، کویت، و لبنان و .. تعلق دارد که از این میان عراق بالاترین رتبه صدور گردشگر را به ایران کسب کرده است. اروپا با یک میلیون و 780 هزار نفر گردشگر در سال 2013 در جایگاه دوم قرار دارد و سهم بازار اروپا از گردشگران ورودی به ایران در سال 2013 حدود 34 درصد بوده است. بر اساس این گزارش چین و کشورهای جنوب شرق آسیا با 621 هزار نفر در رتبه سوم قرار گرفته اند.
از منظری دیگر، واقع شدن ایران در منطقه استراتژیک جاده ابریشم و کریدور ارتباطی شرق به غرب دارای اهمیت ویژه است.هرچند عبور و مرور ریلی، هوایی و جاده ای در سال های گذشته به واسطه جنگ تحمیلی، مناقشات منطقه ای و به نوعی نبود زیر ساخت ها و عدم امنیت به شدت کاهش یافته بود؛ اما به لطف ایجاد آرامش و ثبات چند دهه گذشته به سرعت رو به افزایش است که پیش بینی می شود این حجم تردد در سال های آتی نیز افزایش چشم گیری یابد.
البته افزایش تردد بازرگانان و تجار کشور های همسایه به ایران، افزایش کمی و کیفی مراکز تفریحی، سیاحتی و اقامتی را طلب می کند.یکی از مراکزی که توسعه آن در این حوزه حائز اهمیت است، بازارهای بزرگ یا مگامال ها است. این مراکز به واسطه نقشی که برای آنها تعریف شده است، می توانند حضوری پررنگ در این حیطه داشته و با ارائه سرویس و خدمات به این گروه از تجار و بازرگانان، بستری مناسب برای ورود ارز در سبد تجاری کشور را فرا روی اقتصاد قرار دهند.



در حوزه گردشگران داخلی، مجتمع های چند منظوره با توجه به نوع فضاهای ایجاد شده در داخل آنها و نیز ارائه خدمات کم نظیر و خاص و تبدیل فرآیند خرید به گردش و تفریح، توانایی جذب طیف وسیعی از اقشار مختلف جامعه را نیز دارند.بدیهی است در صورت نبود چنین مراکزی در داخل، میل به مسافرت به قصد گردشگری در کشورهای همسایه بشدت افزایش خواهد یافت، همانگونه که در چند سال گذشته بخش عظیمی از گردشگران ترکیه و امارات را ایرانیان تشکیل داده اند. دسترسی سریع، مفرح و آسان به معتبرترین برند های روز دنیا به راحتی و بدون هزینه زیاد، یکی از محاسن این مراکز در حوزه گردشگری داخلی است. مراکزی که در عین نزدیکی به شهرها، با ارائه به روز ترین امکانات و خدمات و دعوت از کمپانی های معتبر جهانی سعی در ربودن گوی سبقت از همتایان دور و نزدیک خود در خارج از ایران را دارند. رقابتی که نه تنها برای آنها مفید است، بلکه برای کشور و اقتصاد داخلی نیز مفید و سازنده است. این رقابت و فعالیت به طور گسترده توانایی ممانعت از خروج ارز از کشور را خواهد داشت.
بازار نقش جهان اصفهان را می توان اولین نمونه بازار های بزرگ یامگامال یا همان مجتمع های چند منظوره و تجاری در کشور محسوب می شود، که در کنار ایجاد محیطی مفرح فرآیند خرید را نیز به بهترین نحو ساماندهی می کند.
این بازار بزرگ تجاری به شکل و سیاقی سنتی توانسته است وظیفه خود که همانا جذب گردشگر و ایجاد محیط مفرح برای خرید، تفریح و گردشگری است را به خوبی انجام دهد.گذشت چند قرن از عمر این مجموعه نه تنها از کیفیت فعالیت این بازار عظیم نکاسته است، بلکه باعث افزایش اعتبار و کارایی آن در سطح منطقه و جهان بوده است.
دولت و مراجع ذیربط با ترغیب و جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی و کمک بانک ها و مؤسسات مالی می توانند مسیر را برای ساخت چنین مجتمع هایی هموار سازند و در عین حال تعاملی دو سویه را میان دولت و بخش خصوصی فراهم آورند. تعاملی که هم سرمایه گذاران را ترغیب به سرمایه گذاری در داخل کشور و عدم خروج سرمایه آنها به صورت ارز می کند و هم با افزایش رونق اقتصادی و ایجاد فضای کسب و کار، به روند رو به رشد اقتصاد کشور کمک خواهد کرد.
 لینک مطلب اینجا است